Thijs Lijster

Datum: 12 december

Plaats: Looxmagracht 20 in Sneek

Entree: 9,75

Aanmelden en reserveren

De economische, ecologische en gezondheidscrises van de afgelopen decennia hebben duidelijk gemaakt dat het neoliberalisme een fundamenteel onhoudbaar systeem is en het mensbeeld van de autonome homo economicus is iets waar steeds minder mensen zich in lijken te herkennen. Maar is er een alternatief? 

In zijn lezing zal Thijs Lijster kijken naar de ‘meenten’ (commons), een concept waar de laatste jaren veel aandacht voor is in de politieke filosofie en economie, en dat refereert aan een goed of bron dat niemands bezit is maar waar iedereen gebruik van kan maken. Hij zal betogen dat de meent (of ‘het gemeen’) niet alleen fungeert als alternatief naast het klassieke onderscheid tussen het publieke en het private, maar dat het bovendien een alternatief mens- en wereldbeeld veronderstelt, dat ons een uitweg kan bieden uit de crisis van het neoliberalisme.

Thijs Lijster is als universitair docent kunst- en cultuurfilosofie verbonden aan de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Antwerpen. Zijn boeken De grote vlucht inwaarts (2016) en Kijken, proeven, denken (2019) en Wat we gemeen hebben (2022) werden genomineerd voor de Socrates wisselbeker, de eerste bekroond met de KANTL Essayprijs 2018. In de reeks Nieuw Licht publiceerde hij het pamflet Verenigt U! Arbeid in de 21e eeuw. In december 2023 verschijnt zijn boek Frankfurter Schule in de reeks Elementaire Deeltjes.

Datum: 14 november 2023 om 20.00 uur

Plaats: Looxmagracht 20 in Sneek

Entree: 9,75

Aanmelden en reserveren

Voor iedereen met een smartphone…

‘Ik besef nu pas hoe verdoofd ik altijd ben,’ verklaarde een van de deelnemers aan een experiment dat filosoof Hans Schnitzler sinds 2016 met zijn studenten doet: een digitale detox van een week. Inmiddels is de gemiddelde schermtijd, mede onder invloed van de coronacrisis, steeds verder gestegen, nemen de zorgen over de verslavende werking van een app als TikTok toe en woedt er een discussie over een landelijk smartphoneverbod op scholen.  
Zijn we inderdaad allemaal in smartphonezombies aan het veranderen? En als dat zo is, wat betekent dat dan precies? Worden we ongevoeliger, zijn we verslaafd, hebben we minder aandacht voor elkaar? Staat de smartphone eigenlijk nog wel ten dienste van ons, of staan wij ten dienste van de smartphone?  
Voor zijn lezing en zijn boek Digitale Detox sprak Schnitzler met twintigers over hun detoxervaring. Hun getuigenissen roepen fundamentele en ongemakkelijke vragen op over onze verhouding tot de schermwereld. Schnitzler neemt deze verhouding op filosofische wijze kritisch onder de loep.

Hans Schnitzler (1968) is filosoof en publicist. Hij is columnist voor journalistiek platform Follow the Money , medegrondlegger van de Bildung Academie, en hij publiceert essays en opiniestukken in NRC Handelsblad , Trouw , De Groene Amsterdammer en De Morgen 

Datum: 10 oktober 2023 om 20.00 uur

Plaats: Looxmagracht 20 in Sneek

Entree: 9,75

Reserveren is nodig. Klik hier.

Universitair docent en filosoof Ronald Hunneman biedt meer dan een lezing. Hij vermaakt, boeit en houdt ons bij de les met zijn vaak cabareteske benadering. Er zijn al genoeg saaie lezingen, is zijn stelling. Hij gebruikt zijn filosofische benadering op een breed terrein. 

In ‘pijnlijke contacten’ wordt duidelijk hoe vanzelfsprekend wij uitgaan van sociale behendigheid in het omgaan met elkaar. Maar hoe beleven sociaal slechtziende mensen onze communicatietechnieken, of dit nu om leerlingen, jongeren, collega’s of familie gaat? Deze lezing is bedoeld om geïnteresseerden gevoelig te maken voor de problemen van mensen met een beperkt sociaal gezichtsveld. Daarnaast wordt een heldere methode aangereikt om de wereld vanuit dit beperkte perspectief te bekijken. Daarbij zal blijken dat normale communicatietechnieken lang niet altijd kunnen worden toegepast, en zelfs kunnen hinderen. Op basis hiervan kan begeleiding van leerlingen, ouders of cliënten aangepast en verscherpt worden, want juist bij sociale slechtziendheid is maatwerk geboden.

Datum: Dinsdag 9 mei 2023

Tijd: 20.00 uur

Locatie: Looxmagracht 20 in Sneek

Entree: 9,75

Reserveren: Klik hier (de kaarten zijn helaas uitverkocht!)

Waarin verschilt de mens van de andere dieren? En wat betekent dat voor het denken over ons ‘ik’? Het lijken academische vragen, en dat zijn het tot zekere hoogte ook, maar toch kun je er niet omheen om ook in een alledaagse context deze vragen te stellen. Want wat moet je prijzen in jezelf (of in anderen)? Waar moet je naar streven? Is er een bedoeling – en zo ja, wat dan? Filosofen door de eeuwen heen hebben (zeer uiteenlopende) antwoorden geformuleerd – antwoorden die vaak nog resoneren in onze eigen ideeen over wat het leven op deze steenklomp de moeite waard maakt. 

Menno de Bree verzorgt deze avond een filosofische introductie over het denken over de mens, van Aristoteles tot Foucault, inclusief allerlei zijpaden over bijvoorbeeld geluk, het voltooid leven, de zinvolheid van ons bestaan en keuzestress.

En wie is Menno de Bree?

Menno de Bree (1974) studeerde filosofie en werkte als bedrijfsethicus bij Heineken en Nyenrode. Tussen 2002 en 2023 doceerde hij ethiek en filosofie aan het Universitair Medisch Centrum Groningen, en is hij als hoofddocent verbonden aan de postdoctorale beroepsopleiding Ethiek in de Zorgsector (RadboudUMC). Voor zijn onderwijs ontving hij meerdere studentenprijzen. Verder verzorgt De Bree denktrainingen voor professionals (o.a. Brainfeed) en is hij actief als publieksfilosoof (o.a. Forum Groningen en The School of Life). Op internet zijn zijn talks voor Brainwash en TEDx te vinden. Elke zaterdag verschijnt er een column van zijn hand in het Financieele Dagblad. De eerste bundeling verscheen eind 2018 onder de titel ‘Het eeuwig tekort. Over werk, liefde, geluk en ander ongemak.’ Rond de zomer van 2023 verschijnt een tweede selectie onder de titel ‘Een enorme naakte vrouw’. 

28 maart 2023: Rinus van Warven

Locatie: Looxmagracht 20 in Sneek

Reserveer en betaal vooraf: Klik HIER

Drs. Rinus van Warven is theoloog, cultuurfilosoof, journalist en uitgever.  Hij doceert cultuur en media, filosofie en ethiek aan diverse opleidingen. Èn hij is een verhalenverteller, die vertelt over alles wat het leven de moeite waarde maakt. Rinus ontleent een groot deel van zijn spirituele kennis aan een zelfdoorleefde nabij-de-dood-ervaring.

‘Rinus van Warven neemt ons mee in een universeel motief van avontuur en transformatie..’.

De ‘Reis van de Held’ is de metafoor voor ons levenspad. Het laat ons mensen alle uitdagingen en keuzes  zien waar we in ons leven mee te maken krijgen. We vinden de mythologische Reis van de Held terug in verhalen uit alle tijden en alle windstreken: op reis gaan om uiteindelijk weer thuis te komen. 

In 1949 verscheen het boek ‘De held met de duizend gezichten’ van Joseph Campbell. Campbell heeft honderden sagen, mythen, legenden, boeken en films geanalyseerd. Hij ontdekte dat er   een literaire structuur aan ten grondslag lag: de held gaat op pad, wordt op de proef gesteld, vervult uitdagende opdrachten en keert terug naar huis om zijn levensinzichten te vieren. De reis van de held is een universeel motief van avontuur en transformatie dat door vrijwel alle mythische en religieuze tradities van de wereld loopt. De films van Walt Disney hebben allemaal dezelfde opbouw. Niet alleen in films, boeken en series zie je deze archetypische elementen terug, maar ook in je eigen leven. Campbell laat zien hoe talloze verschillende hoofdrolspelers door de eeuwen heen eenzelfde verhaal vertellen en je zo antwoorden bieden op het raadsel van het leven. Het thema kan ons inspireren zelf vorm te geven aan het leven. 

“Ik ben de wereld” – over zijn nieuwste boek

Spreker: Jan Warndorff
Locatie: De Walrus, Grote Kerkstraat 8 Sneek

Op dinsdag 15 februari starten we als Filosofisch Cafe Sneek opnieuw op. Van harte welkom weer! Jan Warndorff houdt een lezing over zijn tweede boek: Ik ben de wereld.

‘Hoe bestaat het dat we zo makkelijk voorbijgaan aan grote en wezenlijke vragen in ons leven? Jan Warndorff beschrijft treffend hoe onze manier van denken tot zelfgenoegzaamheid en onverschilligheid leidt en we de magie van het bestaan op afstand zetten. In Ik ben de Wereld laat hij zien hoe we werkelijk anders kunnen denken en daarmee de verwondering en fascinerende complexiteit van het leven de ruimte kunnen geven.’ (Merlijn Twaalfhoven, componist en creatief onderzoeker)

Aanmelding:

• Onze gastheer De Walrus zal voor deze avond een corona toegangsbewijs van u vragen.
• U maakt bij voorkeur voor 12 februari  9,50 euro over op NL85 RABO 0353 1780 47 t.n.v. Stichting Filosofisch Café Sneek. Wij zetten u op de lijst.
• U kunt zich ook spontaan melden bij de ingang die avond. U betaalt dan contant en gepast.

Verslag van de bijeenkomst op 19 oktober

De verdwijnende dialoog…of toch niet?

Met het bekende ‘doe normaal man’- filmpje van Wilders en Rutte in de tweede kamer, opende  Rien vd Zeijden de avond. Het debat is een mediageniek theater geworden met winnaars en verliezers, was zijn stelling. Wat opvalt is de voorspelbaarheid, het niet luisteren, we geven het echte gesprek uit handen en een gezamenlijk onbevooroordeeld denken is ver te zoeken. 

Dat wil niet zeggen dat de dialoog  een lievig en zweverig gesprek is waarin geen polarisatie mag zijn. Van der Zeijden refereerde aan de recente Abel Herzberglezing van Femke Halsema waarin ze een lans brak voor het conflict. Polarisatie heeft een functie.  Het maakt dingen helder en het zet ons op scherp.

Via een verhaal over het denken van de fysicus en filosoof David Bohm liet van der Zeijden zien dat we in een ‘hyper-atomaire ik-cultuur’ leven. Terwijl de natuurkundigen al veel verder zijn, is ons bewustzijn als het ware nog Newtoniaans, gericht op het individu als het kleinste deel. De enorme fragmentatie die het oude wetenschappelijke wereldbeeld heeft veroorzaakt is sociaal niet meer vol te houden. Bohm spreekt over de ‘impliciete orde’ in de kosmos.  We moeten volgens Bohm ‘leren alles te zien als een deel van een onverdeelde heelheid’. We zijn dus niet een optelsom van delen, maar delen die beantwoorden aan een groter geheel.  

Van der Zeijdens conclusie was dat de Dialoog een gemeenschappelijk denken probeert te creeren en dat is een antwoord op de fragmentatie van de samenleving.  Werken aan gedeelde betekenisgeving betekent werken aan het cement van een samenleving.

Hij eindigde met een filmpje van Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam: hoe verhouden dialoog en dogma zich tot elkaar? Hoe leren we de mensen dat er naast jouw dogma een weg is naar de dialoog? Kan dat wel? Dat vraagt om leiderschap. Het werd een avond waarin het publiek werd geprikkeld en uitgedaagd om zich uit te spreken en te blijven luisteren naar elkaar.